„Dokumenty powstania styczniowego. Wydarzenia-ludzie-tradycja”

Z okazji obchodów 150-tej rocznicy powstania styczniowego Archiwum Państwowe w Lublinie wydało publikację pt. „Dokumenty powstania styczniowego. Wydarzenia-ludzie-tradycja”. Stanowi ona pokłosie wystawy prezentowanej w tym roku w murach lubelskiego archiwum i ma formę albumową. Autorami tekstów są pracownicy archiwum.

Istotna rola jaką odegrała w powstaniu styczniowym Lubelszczyzna sprawia, że bogactwo materiałów archiwalnych znajdujących się z Lublinie jest niezwykle cenne w prowadzeniu badań historycznych dotyczących wydarzeń z 1863 roku. Szczególnie obfita jest dokumentacja wytworzona przez ówczesną władzę państwową, znacznie mniejszy jest natomiast zbiór materiałów pochodzących od władz powstania. Materiały źródłowe można odnaleźć w aktach Rządu Gubernialnego Lubelskiego oraz w czterech zespołach powstałych w kancelariach naczelników wojennych – wojskowych władz represyjnych utworzonych z myślą o stłumieniu powstania. Dokumenty te zawierają informacje dotyczące manifestacji patriotyczno-religijnych, przebiegu powstania, w tym działań zbrojnych, oraz represji zarówno wobec walczących jak i ludności cywilnej.

Prezentowana publikacja oparta jest wyłącznie o materiały przechowywane w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie. Jednakże nie ogranicza się jedynie do działań powstańczych, lecz obejmuje szeroki zakres czasowy od lat 60. XIX wieku, aż do obchodów setnej rocznicy zrywu w 1963 roku. Ukazuje więc szeroki kontekst omawiając wydarzenia poprzedzające wybuch powstania, związane z jego przebiegiem i konsekwencjami, a także pamięcią i tradycją.

Dobór materiałów zawartych w publikacji jest kontynuacją idei podjętej przy projektowaniu wystawy. Celem było stworzenie niepowtarzalnej opowieści podejmującej różne aspekty i wątki powstania. Składający się z siedmiu części album rozpoczyna się od zarysowania sytuacji przed jego wybuchem. W kolejnych rozdziałach zaprezentowany został przebieg zrywu, wzbogacony o przedstawienie sylwetek i przeżyć poszczególnych osób biorących udział w powstaniu, nastroje społeczne, zachowania ludności cywilnej i okrucieństwo wojny. Ostatnie rozdziały poświęcone zostały represjom popowstaniowym, losom powstańców, a także pamięci i tradycji zrywu styczniowego. Zamieszczone w publikacji teksty zostały opatrzone bogatym materiałem wizualnym zawierającym komentarze historyczne.

-->