Z okazji 450. rocznicy zawarcia unii lubelskiej Archiwum Państwowe w Lublinie wydało ,,Nowiny Lubelskie”, relację z obrad sejmu lubelskiego w pierwszych dniach marca 1569 r.
Przechowywane w Archiwum Państwowym w Lublinie Nowiny lubelskie to jedno z najcenniejszych źródeł do dziejów sejmu lubelskiego z 1569 r. Nowiny to pisana na bieżąco relacja z obrad toczących się na początku marca 1569 r., czyli w czasie, gdy większość posłów litewskich opuściła Lublin, niezadowolona z warunków unii stawianych przez stronę polską. Tytuł tego dwudziestostronicowego opisu zdarzeń sejmowych pochodzi od pierwszych słów relacji, jej autorem jest najprawdopodobniej Maciej Sawicki, ówczesny pisarz litewski i starosta mielnicki, a odbiorcą kanclerz litewski i wojewoda wileński Mikołaj Radziwiłł ,,Rudy”.
Okrągła rocznica zawarcia unii lubelskiej przypadająca w 2019 r. skłoniła Archiwum Państwowe w Lublinie do wydania Nowin drukiem, w postaci faksymilowej edycji. Wstęp do niej przygotowali Henryk Gmiterek i Piotr Dymmel. Pierwszy z autorów omówił okoliczności powstania Nowin oraz ich treść. H. Gmiterek przygotował także tekst źródła do druku. Natomiast P. Dymmel przedstawił dzieje i postać zewnętrzną rękopisu. Tą zasadniczą część edycji kończy faksymilowe wydanie Nowin. W publikacji czytelnik znajdzie ponadto faksymile artykułu Kazimierza Pułaskiego z 1908 r., poświęconego Nowinom lubelskim oraz cyfrową kopię opinii o ich rękopisie, sporządzoną przez Stanisława Ptaszyckiego w 1925 r.
Publikacja została sfinansowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych w Warszawie.
,,Nowiny Lubelskie” z marca 1569 roku. Źródło do dziejów sejmu unii lubelskiej, oprac. i wyd. Piotr Dymmel, Henryk Gmiterek, Lublin 2019, ss. 102, ISBN 978-83-945713-4-4.
