Udostępniana w tym miejscu baza danych „Mieszkańcy Lublina” jest tworzona w Archiwum Państwowym w Lublinie na podstawie przechowywanych w jego zasobie domowych książek meldunkowych mieszkańców miasta Lublina. Książki meldunkowe będące jedną z wielu serii zespołu nr 22 Akta miasta Lublina obejmują obecnie 2689 jednostek archiwalnych, zaś zakres chronologiczny ich zawartości to lata 1930-1950, chociaż niektóre informacje sięgają aż do 1873, najmłodsze zaś do 1960 r. Książki meldunkowe Lublina zachowały się w stanie niekompletnym, brakuje nie tylko książek prowadzonych dla pojedynczych nieruchomości znajdujących się przy poszczególnych ulicach, lecz również w wielu przypadkach, książek zakładanych dla wszystkich budynków przy konkretnej ulicy. Pomimo luk stanowią ważne źródło informacji o mieszkańcach Lublina w okresie międzywojennym, okupacji niemieckiej i wczesnych latach powojennych. Świadczą dobitnie o wielokulturowym charakterze przedwojennego Lublina, zamieszkałego przez ludność różnych wyznań. Wśród niej znaczny odsetek stanowiły osoby wyznania mojżeszowego, z których większość nie przeżyła Holocaustu. Książki pozwalają ocenić dynamikę rozwoju urbanistycznego miasta oraz gęstość zaludnienia poszczególnych ulic, a poprzez to i dzielnic, przez które one przebiegały. Umożliwiają zlokalizowanie na terenie miasta gmachów i pojedynczych lokali użytkowanych tak na cele publiczne, jak i prywatne, dużych fabryk i zakładów przemysłowych, ale również drobnych warsztatów, sklepów i składów.
Baza danych „Mieszkańcy Lublina” zawiera obecnie ok. 130 000 rekordów, ale stanowi zbiór otwarty i jest na bieżąco uzupełniania i uaktualniana w miarę postępu prowadzonej w Archiwum indeksacji ksiąg meldunkowych. Została sporządzona w dwóch wersjach – węższej dostępnej w Internecie i pełnej do korzystania w pracowni naukowej Archiwum. Z uwagi na przepisy o ochronie danych osobowych dostępny na stronie internetowej Archiwum formularz zawiera ograniczone dane, na które składają się nazwisko i imię poszukiwanej osoby oraz sygnatura jednostki archiwalnej. Pełny opis, w wersji udostępnianej zainteresowanym osobom na miejscu w Archiwum, obejmuje praktycznie wszystkie rubryki znajdujące się w książkach. Oprócz imienia i nazwiska zawiera takie dane jak: imiona rodziców mieszkańca, wykonywany zawód i aktualne miejsce pracy, data urodzenia, wyznanie, posiadane obywatelstwo, poprzednie i kolejne miejsca zamieszkania, daty zameldowania i wyprowadzenia się. Cenne informacje zawarte są w rubryce „uwagi”, w której wpisywano najczęściej dane dotyczące posiadanych przez konkretną osobę dokumentów tożsamości będących podstawą meldunku: dowodów osobistych, okupacyjnych kart rozpoznawczych tzw. „kennkart”, zaświadczeń, aktów stanu cywilnego tj. metryk urodzenia i ślubu oraz innych. Do bazy trafiają również dane pozyskane z luźnych dokumentów znajdujących się w wielu księgach, głównie z różnego rodzaju zaświadczeń, kwestionariuszy, odcinków i potwierdzeń zameldowania i wymeldowania się, a także ze sporządzonych pod koniec 1950 r. list i wykazów mieszkańców poszczególnych domów.
Prowadząc poszukiwania poprzez bazę danych należy pamiętać o tym, że książki meldunkowe były niejednokrotnie prowadzone przez osoby słabo posługujące się pismem. W związku z tym zapis niektórych nazwisk i imion może okazać się błędny lub zniekształcony. Osoby nieposiadające imienia w chwili ich zameldowania np. nowonarodzone dzieci zapisywano najczęściej jako „płeć męska” lub „płeć żeńska”, ”noworodek” itp. Brak imienia lub nazwiska w konkretnym rekordzie może być również wynikiem uszkodzenia mechanicznego księgi w czasie jej użytkowania, w wyniku którego dane w niektórych rubrykach uległy bezpowrotnej utracie.
Uwaga! W trakcie wyszukiwania nazwisk za pośrednictwem bazy danych na początku listy wyników mogą pojawić się pola puste lub zawierające dane niekompletne np. samo imię, lub nazwisko bez odpowiadającego mu imienia. Ich obecność wynika z uszkodzeń powstałych w trakcie użytkowania księgi, w wyniku którego znajdujące się na jej kartach dane uległy częściowej lub całkowitej utracie.
PRZEJDŹ DO BAZY
Tekst i dane: Łukasz Mulak | Projekt bazy: Marcin Buczek