Dziś, 11 lipca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej. Został on ustanowiony uchwałą Sejmu RP z dnia 22 lipca 2016 r. Na mocy przyjętej uchwały oddano hołd ofiarom ludobójstwa dokonanego na Polakach, Żydach, Ormianach, Czechach i przedstawicielach innych mniejszości narodowych, dokonywanych w latach 1943-1945 przez ukraińskich nacjonalistów z szeregów OUN, UPA, SS-Galizien i innych formacji oraz czerń ukraińską. W ustawie wyrażono też wdzięczność wobec tzw. Sprawiedliwych Ukraińców, którzy odmawiali udziału w mordach i ratowali Polaków.
Tego dnia również przypada 81. rocznica tzw. Krwawej Niedzieli, która stała się punktem kulminacyjnym, trwającej od początku 1943 r. „Rzezi Wołyńskiej”. Wówczas oddziały UPA dokonały ataku na polskich mieszkańców w ponad stu miejscowościach na Wołyniu. Tego dnia przypadała niedziela, toteż Ukraińcy wykorzystali fakt gromadzenia się ludzi w kościołach (stąd określenie krwawa niedziela). Doszło do mordów w świątyniach, m.in. w Porycku i Kisielinie. Około 50 kościołów katolickich na Wołyniu zostało spalonych i zburzonych. W samych miesiącu lipcu zginęło ok. 10 tys. Polaków.
Ci, którzy ocaleli, próbowali znaleźć schronienie w Kowlu, Rymaczach czy Zasmykach. A stamtąd już wyjeżdżali dalej, za Bug do Dorohuska, Brzeźna, Świerż czy Chełma. W Chełmskim Oddziale Archiwum Państwowego w Lublinie przechowywana jest ewidencja uciekinierów z Wołynia stworzona przez okupacyjne władze niemieckie. Ponad 600 rodzin, ponad 1500 osób, którym udało się uratować życie. Z całością jednostki można się zapoznać na stronie szukajwarchiwach.pl. Wykazami uchodźców z Wołynia, którzy przybyli do Lublina w latach 1943-1944 dysponuje również Centrala Archiwum Państwowego w Lublinie. Materiały te można znaleźć w zespole o numerze 616 RGO – Polski Komitet Opiekuńczy Lublin Miasto i Powiat.
Żaneta Wasyjczuk
