Medycyna, weterynaria

Pomimo rozwoju nauk medycznych i weterynaryjnych w XIX w., społeczeństwo polskie wciąż cierpiało na brak wykwalifikowanych lekarzy. Zależnie od zaboru, sytuacja na ziemiach polskich pod tym względem wyglądała bardzo różnie. Najlepszy dostęp do odpowiednio wykształconych medyków był w zaborze pruskim, i to zarówno w mieście jak i na wsi. Już w 1774 r. król pruski Fryderyk II zabronił praktyki medycznej osobom bez dyplomu lekarskiego. Zupełnie inaczej sytuacja wyglądała w Galicji, Królestwie Polskim i na Kresach, gdzie lekarze w miastach stanowili bardzo nieliczna grupę a na wsi jeden lekarz przypadał na 5 lub 7 gmin. Na tych obszarach wciąż praktykowana była medycyna ludowa. Popularne były wizyty u zielarek, znachorów lub felczerów oraz stosowanie domowych i tradycyjnych metod zwalczania chorób i urazów. Popularne były modlitwy, wykorzystywanie kwiatu lipowego, rozgrzanego owsa czy smarowanie tłuszczem. Paradoksalnie w wielu przypadkach medycyna ludowa, przekazywana z pokolenia na pokolenie była bardziej skuteczna niż ta fachowa, oferowana przez nieodpowiednio wykwalifikowanych lekarzy. Wśród wypisów Antoniego Mikoszewskiego, wykształconego chemika, znajduje się wiele przepisów na wykonanie specyfików skutkujących na wiele dolegliwości zarówno u ludzi jak i zwierząt. Oprócz tego dzięki wiedzy botanicznej, sporządził on katalog roślin lekarskich, przydatny przy sporządzaniu medycznych specyfików.


Rękopisy i materiały Antoniego Mikoszewskiego z zakresu medycyny i weterynarii, ABS, sygn. 424


Materiały archiwalne, rękopis

Instrukcja dotycząca plombowania zębów


Katalog roślin lekarskich i szarbierskich ogrodowych z 1838 r.


Przepisy na różne lekarstwa


Materiały archiwalne, rękopis, odręczny szkic

Uwagi Antoniego Mikoszewskiego na temat wiejskich lekarzy


Wskazówki odnośnie rozpoznawania i leczenia robaków u zwierząt


Materiały archiwalne, rękopis

Sposoby leczenia koni


Wypisy lekarskie z poradnika lekarskiego Witolda Rose z 1857 r.


--> Skip to content