Tradycja umieszczania wizerunków urzędujących papieży na medalach bitych przy różnych okolicznościach sięga przełomu średniowiecza i renesansu. Ks. prof. Jan Stachowiak przyjął, że początkiem wykonywania takich medali był rok 1417, a kolebką Rzym jako siedziba zwierzchników Kościoła Zachodniego. Medale poświęcone Janowi Pawłowi II zaczęto wybijać już w roku wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową, ale pierwsze, dokumentujące kapłaństwo kardynała, pochodzą z 1971 r. Szczególną grupę medali dotyczących pontyfikatu Jana Pawła II stanowią te, które wykonano na okoliczność jego wizyt w Lublinie, w mieście, gdzie jako profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego spędził dużą część swojego życia. Właśnie medalierstwo lubelskie uwieczniające związki Karola Wojtyły, a następnie papieża Jana Pawła II z Lublinem, uniwersytetem i karierą naukową, są zasadniczym zrębem prezentowanej galerii.
Niniejszym dziękujemy Panu Zbigniewowi Nestorowiczowi za wypożyczenie medali.
1. (2)
Medal: Katolicki Uniwersytet Lubelski (1978 r.).
Awers: Popiersie Jana Pawła II profilem w lewo.
Rewers: Stylizowany orzeł z przepaską na piersi, na której inskrypcja DEO ET PATRIAE.
Projekt: Edward Gorol 1978; odlew w brązie, śr. 112 mm, waga: 476,50 g.
2. (424)
Medal: Pierwsza pielgrzymka Duszpasterstwa Środowisk Twórczych Diecezji Lubelskiej do Rzymu (1983 r.).
A: Głowa Jana Pawła II w lewo.
R: Znak Duszpasterstwa Środowisk Twórczych Diecezji Lubelskiej.
Projekt: Kazimierz Stasz 1983; odlew w Pracowni Metaloplastyki Mariana Długosza w Lublinie, brąz, śr. 171 mm, waga: 1095 g.
3. (434)
Medal: Jan Paweł II – Majdanek (1983 r.).
A: Głowa Jana Pawła II profilem w lewo, dłoń w geście błogosławieństwa.
R: Fragment więziennego pasiaka z trójkątem.
Projekt: Józef Markiewicz-Nieszcz 1983; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, srebro, śr. 70 mm.
4. (437)
Medal: Katolicki Uniwersytet Lubelski (1983 r.).
A: Pomnik Jana Pawła II i Stefana kardynała Wyszyńskiego na dziedzińcu KUL.
R: Herb Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Projekt: Jerzy Jarnuszkiewicz 1983; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak patynowany, śr. 70 mm, waga: 135,78 g.
5. (467)
Medal: Eucharystia (1983).
A: Kula ziemska z zaznaczonymi kontynentami.
R: Inskrypcja ze słowami Jana Pawła II.
Projekt: Jolanta Słomianowska 1983; odlew w Pracowni Metaloplastyki Mariana Długosza w Lublinie, brąz, patynowany, śr. 143 mm, waga: 983 g.
6. (468)
Medal: Jan Paweł II w Polsce (1983 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II w lewo.
R: Gładki, u góry ucho do zawieszenia.
Projekt: Zbigniew Kotyłło 1983; odlew w Pracowni Metaloplastyki Mariana Długosza w Lublinie, brąz, śr. 125 mm, waga: 678 g.
7. (476)
Medal: Rozpoczęcie budowy kościoła pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbe w Lublinie (1983 r.).
A: Popiersie Maksymiliana Marii Kolbego wprost.
R: Inskrypcja o pielgrzymce Jana Pawła II do Polski w 1983 r.
Projekt: 1983, odlew w brązie, patynowany, śr. 74 mm, waga: 202 g.
8. (500)
Medal: V Ogólnopolski Kongres Mariologiczny (1986 r.).
A: Pomnik Jana Pawła II i Stefana kardynała Wyszyńskiego na dziedzińcu KUL.
R: Figura Matki Bożej Kębelskiej.
Projekt: Jolanta Słomianowska 1986; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak posrebrzony, patynowany, śr. 60 mm, waga: 98,40 g.
9. (511)
Medal: II Kongres Eucharystyczny (1987 r.).
A: Fragment Ostatniej Wieczerzy.
R: Pomnik Kolumny Zygmunta III w Warszawie.
Projekt: Alfred Kózka 1987; odlew w miedzi, śr. 50,5 mm, waga: 47,28 g.
10. (516)
Medal: Pielgrzymka do Ojczyzny – Lublin (1987 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II profilem w lewo.
R: Twarz Matki Boskiej Częstochowskiej.
Projekt: Jerzy Saniewski 1987, odlew w białym metalu, śr. 61 mm, waga: 99,70 g.
11. (517)
Medal: III pielgrzymka Jana Pawła II do Polski, Lublin (1987 r.).
A: Sylwetka papieża w lewo, w tle fragment pomnika Stoczniowców w Gdańsku.
R: Ołtarz papieski z krzyżem, obok herb Lublina.
Projekt: Krzysztof Chaleba 2003; odlew w brązie, patynowany, śr. 70 mm, waga: 97,5 g.
12. (518)
Medal: Nie lękajcie się (1987 r.).
A: Postać papieża w szatach liturgicznych na wprost.
R: Gładki.
Projekt: Jolanta Słomianowska 1987, odlew w Pracowni Metaloplastyki Witolda Długosza w Lublinie, brąz, patynowany, forma prostokąta, wys. 212 mm, waga: 1237 g.
13. (519)
Medal: II Ogólnopolski Kongres Eucharystyczny (1987 r.).
A: Postać Jana Pawła II z uniesionymi rękoma.
R: Znak Kongresu Eucharystycznego.
Projekt: 1987, odlew w brązie, śr. 98 mm, waga: 384,80 g.
14. (520)
Medal: Wizyta Jana Pawła II w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1987 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II na wprost w szatach liturgicznych.
R: Projekt frontu Kolegium Jana Pawła II na KUL.
Projekt: Tadeusz Tchórzowski 1987; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak posrebrzony, patynowany, śr. 70 mm, waga: 129,80 g.
15. (522)
Medal: Papież Jan Paweł II w Lublinie (1987 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II profilem w lewo.
R: Fasada archikatedry w Lublinie.
Projekt: Jolanta Słomianowska 1987; odlew w Pracowni Metaloplastyki Mariana Długosza w Lublinie, brąz, śr. 58 mm, waga: 108,90 g.
16. (523)
Medal: Majdanek (1987 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II na wprost.
R: Wizerunek pomnika na Majdanku.
Projekt: Jolanta Słomianowska 1987; ; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak posrebrzony, patynowany, śr. 70 mm, waga: 124,30 g.
17. (611)
Medal: III pielgrzymka Jana Pawła II (1987 r.).
A: Półpostać Jana Pawła II w szatach liturgicznych.
R: Uproszczony kontur granic Polski ze znakiem Kongresu Eucharystycznego i inskrypcją.
Projekt: Mieczysław Przyborowicz 1987; tłoczony w Spółdzielni Rzemieślniczej Metalowców w Poznaniu, mosiądz pozłocony, śr. 40 mm, waga: 29,32 g.
18. (618)
Medal: Trzecia pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Ojczyzny (1987 r.).
A: Postać Jana Pawła II w sztach liturgicznych, obok herb papieski i Orzeł Polski.
R: W uproszczonym konturze granic Polski herby miast goszczących Jana Pawła II.
Projekt: 1987, odlew w mosiądzu, śr. 91 mm, waga: 428,20 g.
19. (628)
Medal: III pielgrzymka do Ojczyzny (1987 r.).
A: W kole popiersie Jana Pawła II w lewo.
R: Nazwy miast goszczących Jana Pawła II.
Projekt: Piotr Solecki 1987; odlew w brązie, patynowany, wym. 110 x 75 mm, waga: 254 g.
20. (633)
Medal: Podróż do Polski (1987 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II ze stułą w lewo.
R: Sylwetka Jana Pawła II z uniesionymi rękoma.
Projekt: Andrzej Banaszak 1987; tłoczony w miedzi, śr. 60 mm, waga: 101 g.
21. (793)
Medal: Katolickie Towarzystwo Wspierania Inicjatyw Społecznych w Lublinie (1991 r.).
A: Kroczący Jana Pawła II w prawo w szatach liturgicznych.
R: Kontur granic Polski ze znakiem Katolickiego Towarzystwa Wspierania Inicjatyw Społecznych w Lublinie.
Projekt: Stanisława Wątróbska 1991; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak pozłocony, śr. 40 mm, waga: 29,48 g.
22. (1022)
Medal: Posłaniec w intencji ofiar Holocaustu (1999 r.).
A: Dwie półpostacie zwrócone ku sobie, w tle brama.
R: Kontur granic Polski oraz porozbijane macewy.
Projekt: Rousanna i Andrzej Nowakowscy 2000; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak posrebrzony i patynowany, śr. 70 mm, waga: 143,90 g.
23. (1098)
Medal: Protector Universistatis (2000 r.).
A: Popiersie Henryka Słabego na wprost.
R: Fronton nowego gmachu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Projekt: Jolanta Słomianowska 2000; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak patynowany, śr. 80 mm, waga: 189,40 g.
24. (1099)
Medal: Kolegium Jana Pawła II, KUL (2000 r.).
A: Herb Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
R: Fronton nowego gmachu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Projekt: Jolanta Słomianowska 2000; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak patynowany, śr. 70 mm, waga: 120,20 g.
25. (1100)
Medal: Rok Jubileuszowy (2000 r.).
A: Pomnik Jana Pawła II i Kardynała Stefana Wyszyńskiego z dziedzińca KUL.
R: Krzyż równoramienny, herby: papieski i miasta Lublina oraz wizerunki Zamku Lubelskiego, Ratusza i Bramy Krakowskiej.
Projekt: Sławomir Kusy, koncepcja: ks. Janusz Stępniak, wykonanie A: Urszula Waleszak, R: Robert Kotowicz 2000; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak posrebrzony, patynowany, śr. 70 mm, waga: 145,70 g.
26. (1101)
Medal: Rok Święty (2000 r.).
A: Sylwetka Jana Pawła II w stroju pontyfikalnym i z pastorałem.
R: Herb papieski i wizerunki kościołów lubelskich.
Projekt: Sławomir Kusy, koncepcja: ks. Janusz Stępniak, wykonanie A: Urszula Waleszak, R: Robert Kotowicz 2000; tłoczony w Mennicy Państwowej w Warszawie, tombak posrebrzony, patynowany, śr. 70 mm, waga: 125,80 g.
27. (1291)
Medal: XXV rocznica strajków lubelskich kolejarzy (2005 r.).
A: Głowa Jana Pawła II na wprost.
R: Logo NSZZ Solidarność i znak kolejarzy.
Projekt: Tatiana Mądro 2005; wykonany w Metaloplastyce Zdzisława Adama Kowalskiego w Lublinie. Trawione kwasem blaszki wkomponowane w mosiężny krążek, całość pokryta kolorowymi farbami, śr. 70 mm, waga: 132 g.
28. (1369)
Medal: Zespół Szkół nr 5 im. Jana Pawła II w Lublinie (2006 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II wspartego o pastorał na wprost.
R: Gładki.
Projekt: 2006, odlew w brązie, patynowany, śr. 68 mm, waga: 105 g.
29. (1470)
Medal: Lubelski Lipiec 1980 (2010 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II na wprost.
R: Logo NSZZ Solidarność z inskrypcją.
Projekt: Tatiana Mądro 2010; trawione dwie blaszki pokryte kolorową emalią: niebieską, białą, czerwoną, zieloną, wkomponowane w mosiężny krążek, pozłocony, wykonany w ,,Metaloplastyce Z. A. Kowalski i Tatiana Mądro” w Lublinie, śr. 70 mm, waga: 141g.
30. (1471)
Medal: XXX rocznica strajków na Lubelszczyźnie (2010 r.).
A: Robotnik z uniesionymi rękoma, w tle krzyż.
R: Logo NSZZ Solidarność z inskrypcją.
Projekt: A. Jaromir Stasz, R. Kazimierz Stasz 2010; tłoczony w Mennicy Polskiej S.A., tombak posrebrzony, patynowany, śr. 70 mm, waga: 150 g.
31. (1502)
Medal: Jan Paweł II w medalierstwie polskim (2011 r.).
A: Popiersie Jana Pawła II w szatach liturgicznych w lewo, w ręce pastorał.
R: Herb papieski.
Projekt: Ewa Olszewska-Borys 2011; ; tłoczony w Mennicy Polskiej S.A. w Warszawie, stempel lustrzany, Nordic Gold, śr. 70 mm, waga: 8,72 g.
Medale ze zbiorów Zbigniewa Nestorowicza.
Fot. Piotr Maciuk.
Wstęp i opisy: dr Robert Jop na podstawie: Z. Nestorowicz, Jan Paweł II w medalierstwie polskim, Lublin 2012.
Numery w nawiasach pochodzą z katalogu zamieszczonego w ww. publikacji.