Znaczenie polityczne

Obok znaczenia militarnego akcja „Burza” miała również realizować bardzo ważne cele polityczne. Pomysł zorganizowania powstania powszechnego zaistniał już na przełomie lat 1939/1940, jednakże początkowo nie sprecyzowano, jakie cele – poza oczywistym, czyli wyparciem Niemców z kraju – miało ono realizować. Liczono na poparcie całej ludności, armię polską na Zachodzie oraz aliantów. Dopiero sytuacja na froncie wschodnim, czyli klęska Niemców pod Stalingradem, a następnie kontrofensywa Armii Sowieckiej na zachód zweryfikowała te zamierzenia. W obawie przed zajęciem terytorium Polski przez sowietów, a następnie rewizją granic bądź też próbami pełnego podporządkowania zajętych terytoriów, chciano zorganizować akcję zbrojną, mającą na celu odbicie terytoriów z rąk Niemców przed wkroczeniem armii sowieckiej, a następnie wystąpienie w roli gospodarzy, a tym samym zagwarantowanie sobie lepszej roli negocjacyjnej w przyszłych rozmowach pokojowych. Już 14 marca 1943 r. Krajowa Reprezentacja Polityczna wydała deklarację, w której zawarto ustęp o nienaruszalności granic Rzeczypospolitej sprzed 1939 r. W podobnym tonie swoje odezwy kierował Delegat Rządu na Kraj Jan Stanisław Jankowski. Na początku roku 1944 Rada Jedności Narodowej wydała oświadczenie odrzucające wszelkie roszczenia sowieckie wobec ziem wschodnich, a nawet skierowała oddzielną depeszę do Rządu Polskiego w Londynie, by nie czynił w tym zakresie żadnych negocjacji z sowietami. Ich działania odnośnie do dalszego losu ziem polskich stawały się coraz bardziej jasne i klarowne, a świadomość tego była żywa wśród naczelnego dowództwa polskiego. Generał Kazimierz Sosnkowski, mianowany Naczelnym Wodzem po śmierci gen. Sikorskiego tak określił ich plany: „… istotnym celem gry Sowietów jest przekształcenie Polski w wasalną republikę komunistyczną lub zgoła w 17 republikę sowiecką…”. Niestety, stanowisko rządu i Naczelnego Wodza różniło się od tego, które miały Komenda Główna AK i Krajowa Reprezentacja Polityczna. Chodziło o ujawnianie się żołnierzy AK w przypadku wejścia wojsk sowieckich. Rząd londyński zakazał zerwania konspiracji i jakiejkolwiek współpracy z sowietami, z kolei KG AK rozważała możliwość współpracy przy wypieraniu Niemców. Uważano również, że należy pokazać fakt nieprzerwanego istnienia polskich władz i wojska, a tym samym zwrócić uwagę na fakt, że nie ma pustki, którą mogłyby wypełnić sowieckie marionetki. Ostatecznie wobec nacisków z różnych stron gen. Sosnkowski wydał w lutym 1944 r. odezwę, w której zabronił atakować armię sowiecką oraz zarysował zręby przeprowadzenia akcji „Burza”. Żołnierze AK mieli zachować swoją odrębność i odmówić wcielenia do Wojska Polskiego, a swoje wysiłki skupić na wyparciu Niemców.