Cisza przed „Burzą”

Gdy tylko uformowały się pierwsze struktury wojskowe polskiego państwa podziemnego, jednym z najważniejszych celów było zorganizowanie powstania powszechnego. Według pierwotnego planu, powstałego jeszcze na przełomie lat 1939/1940, miało to być wystąpienie zbrojne przeciwko Niemcom, w które zamierzano zaangażować całą ludność, armię podziemną, armię polską na Zachodzie oraz posiłki alianckie. Zmieniające się realia trwającej wojny, klęska Niemców na wschodzie i ich odwrót w 1943 r. spowodowały, że koncepcja ogólnopolskiego powstania uległa znaczącej zmianie. Tym razem zakładano zamiast jednego dużego wystąpienia szereg mniejszych, na obszarach stanowiących bezpośrednie zaplecze dla przesuwającego się od wschodu w kierunku Polski nowego frontu. Nowym celem nie było już tylko wyparcie Niemców z zajmowanych jeszcze przez nich terytoriów, ale również ukazanie woli dalszej walki z nimi. Ponadto zamierzano po wyzwoleniu zajętych ziem ujawnienie legalnych władz polskich i wystąpienie Polaków w roli gospodarzy wobec zbliżających się wojsk sowieckich. Armia Czerwona wkraczająca na teren Polski miała zostać postawiona przed faktem dokonanym – Polskie Państwo istnieje, jego władze funkcjonują, a terytoria wchodzące w skład II Rzeczypospolitej stanowią nierozerwalną część Polski. Lubelski Okręg Armii Krajowej najwcześniej ze wszystkich rozpoczął walkę z niemieckim okupantem. Było to spowodowane działaniami, które podejmowali Niemcy na tym terytorium, a mianowicie masowymi wysiedleniami i prześladowaniami ludności. Już w 1943 r. powstawały pierwsze plany mobilizacji mieszkańców Lublina do walki i odzyskania miasta z rąk niemieckich. Operacja ta przewidywała wyczekiwanie w gotowości bojowej na właściwy moment uderzenia. Cały plan „Burzy” na Lubelszczyźnie miał na celu włączenie jak największej liczby ludności cywilnej, odpowiednie zmotywowanie jej i żołnierzy, wyparcie Niemców z zajmowanych stanowisk oraz atakowanie wycofujących się oddziałów. Przed rozpoczęciem akcji do żołnierzy trafiały odpowiednio przygotowane wytyczne władz komendy lubelskiego okręgu AK oraz broszury i materiały informacyjno-propagandowe mające na celu podniesienie morale oraz zarysowanie sytuacji polityczno-militarnej.

Instrukcja dotycząca opracowania planu mobilizacyjnego i operacyjnego (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, sygn. 4)

Instrukcja na wypadek ogłoszenia alarmu powstańczego w Lublinie
(Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, sygn. 4)

Wytyczne społeczno-polityczne na czas powstania, 20 VI 1944 r.
(Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, sygn. 7)

Druk odezwy komendanta sił zbrojnych w kraju do żołnierzy, 12 I 1944 r.
(Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, sygn. 10)

-->