Działalność propagandowa i informacyjna

Podczas II wojny światowej dostrzeżono ogromne możliwości, jakie dawała wojna psychologiczna. Wykorzystywane w jej ramach narzędzia propagandowe miały na celu nie tylko mobilizację społeczeństwa, ale również demoralizację przeciwnika i złamanie w nim ducha. Na szeroką skalę możliwości wojny psychologicznej postanowili wykorzystać Polacy walczący na swoim terytorium z okupantem niemieckim. Wszystkie organizacje państwa podziemnego stworzyły własne piony propagandowe. W komendach okręgowych funkcjonowały komórki Biura Informacji i Propagandy. Do ich zadań należało redagowanie i wydawanie prasy konspiracyjnej oraz ulotek, broszur, plakatów, a następnie ich kolportowanie. Istotnym elementem działalności BIP było także prowadzenie walki propagandowej z okupantem oraz przeciwdziałanie wpływom sowieckim i komunistycznym. W wymiarze pozytywnym propaganda miała doprowadzić do pełnej unifikacji członków AK wywodzących się z różnych środowisk, mających odmienne poglądy polityczne. Oprócz tego miała podtrzymywać wiarę w zwycięstwo, umacniać opór wobec wroga i wzmacniać ducha obywatelskiego. BIP dzieliło się na pięć referatów: ogólnoorganizacyjny, informacyjny, kolportażu, pomocy żołnierzowi oraz propagandowy. Od 1942 r. istniała szósta komórka zwana „N”, zajmująca się propagandą dywersyjną wymierzoną w niemieckiego okupanta. Wydawała ona druki i gazety po niemiecku oraz rozwijała własną sieć konspiracyjną. Prasa podziemna wydawana była na Lubelszczyźnie już pod koniec 1939 r., a następnie przez cały okres okupacji. Początkowo zespoły redakcyjno-drukarskie działały głównie przy komendach na niższych szczeblach, ale w 1944 r. nastąpiła reorganizacja, w wyniku której powstała Okręgowa Agencja Prasowa dla całej Komendy Okręgu. Oprócz gazet wydawano także niewielkie broszury, których treść miała pozytywnie oddziaływać na żołnierzy, a w ramach druków ulotnych i gazet przedrukowywano wiersze, piosenki i modlitwy – wszystko ku pokrzepieniu serc i jak najszerszej mobilizacji.

Rozkaz L216 dotyczący zwalczania propagandy PPR, 14 VII 1944 r. (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Zofię Leszczyńską, sygn. 486)
Faksymile „Biuletynu Informacyjnego” nr 6 wydawanego przez organy prasowe AK, Warszawa 11 II 1943 r. (Zbiór plakatów, druków ulotnych i afiszów, Spis roboczy nr 5, sygn. 450)
Faksymile czasopisma „Warszawa walczy. Żołnierska Gazeta Ścienna” nr 45 wydawanego przez AK w czasie Powstania Warszawskiego, Warszawa 24 VIII 1944 r. (Zbiór plakatów, druków ulotnych i afiszów, Spis roboczy nr 5, sygn. 454)
Reprodukcja plakatu propagandowego „Wara” (autor nieznany) kolportowanego przez AK (Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło w Kraśniku, sygn. 9)
Przemowa księży kapelanów do żołnierzy AK w Okręgu Lubelskim, 6 XII 1943 r. (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 142)
Reprodukcja obrazka „Matka Boska Armii Krajowej” wraz z modlitwą (Spuścizna Mikołaja Spóza, Spis roboczy nr 22, sygn. 1)
Wierszyk „Krasnoludek” znaleziony przy zabitym w 1944 r. Mieczysławie Borowiczu, 3 VIII 1944 r. (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 240)
Tekst hymnu Polski Podziemnej „Naprzód do boju żołnierze” (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 240)
Zapis linii melodycznej hymnu Polski Podziemnej „Naprzód do boju żołnierze” (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 240)
Modlitwa do Matki Boskiej (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 240)
Broszura „Hitler, Mussolini i Nietzsche” (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Spis roboczy nr 1, sygn. 33)
Broszura „Edward Rydz. Generalny Inspektor Sił Zbrojnych i Naczelny Wódz przed i podczas kampanii wrześniowej”, 1943 r., (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 293)
Broszura „Werble wolności”, 1944 r. (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 294)
Broszura Józefa Sosnowskiego „Zarys psychologii żołnierza”, 1943 r. (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 295)
Broszura „W dniu święta żołnierza polskiego 15.VIII.1920–15.VIII.1943”, 1943 r. (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 297)
Broszura „Dokumenty mówią…”, 1944 r. (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 299)
Karty pocztowe przedstawiające pracę konspiracyjnych drukarni oraz najważniejsze tytuły prasowe różnych ugrupowań konspiracyjnych (Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa Okręg Lublin, Materiały przekazane przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Lublinie, sygn. 415)
--> Skip to content