Zdjęcia i wspomnienia zebrane przez rodzinnych archiwistów, uzupełnione dokumentami z zasobu radzyńskiego archiwum stały się inspiracją do opowiedzenia kilku historii. Prezentowane materiały pochodzą ze zbiorów prywatnych p. Marka Leszczyńskiego, p. Macieja Załuskiego, pp. Barbary i Piotra Kowalików, p. Elżbiety Pietruszki oraz spuścizny p. Tadeusza Mycka, a także zespołów archiwalnych przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim. Autorem galerii jest dr Joanna Kowalik-Bylicka. Opracowanie graficzne Bartosz Staręgowski.
Część pierwsza: Rada Miejska Miasta Międzyrzeca lata 1920-1927
  |
I Rada Miejska Miasta Międzyrzeca lata 1920-1927. Burmistrz D. Korsak; Ławnicy: Józef Waszczuk, Franciszek Kozłowski; Radni: Ks. Władysław Augustynowicz, Adam Białogrodzki, Franciszek Czerwiński, Tomasz Jakubowicz, Franciszek Kamiński, Kazimierz Leszczyński, Julian Łysańczuk, Feliks Mankiewicz, Jan Mankiewicz (vice burmistrz), Piotr Mankiewicz, Stanisław Markiewicz, Franciszek Markowski, Stanisław Paluszkiewicz, Michał Puszkarski, Jakub Radziewanowski, Michał Rafalski, Antoni Waszczuk, Adam Zacharczuk (Archiwum rodzinne Marka Leszczyńskiego [skany w posiadaniu archiwum]). |
|
Protokół z posiedzenia Rady Miejskiej w Międzyrzecu z 23 III 1923 r. (Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego, sygn. 52, s. 72-77). |
Część druga: Radzyń Podlaski. Rodzina Sitkowskich
Stanisław Kostka Apolinary Sitkowski (1866 -1938), lekarz, wieloletni dyrektor Szpitala Św. Kunegundy w Radzyniu, zasłużony społecznik, wspierający rozwój radzyńskiej oświaty, sekretarz radzyńskiego koła Polskiej Macierzy Szkolnej, radny Sejmiku Powiatowego, współzałożyciel Towarzystwa Miłośników Sztuki Scenicznej i Muzyki w Radzyniu. Z małżeństwa z Jadwigą Stefanią z Chomiczewskich miał dwóch synów, starszy – Stefan Pankracy Sitkowski ur. 1919 r., młodszy – Jan Marek ur. 1922 r. Stefan Sitkowski – podchorąży lotnik, zmarł w wyniku odniesionych ran w warszawskim szpitalu 13 IX 1939 r.
 |
Doktor Stanisław Sitkowski z żoną Jadwigą z Chomiczewskich oraz synami Stefanem i Janem, lata 20 (Archiwum rodzinne Macieja Załuskiego [skan w posiadaniu archiwum]) |
 |
Stefan Sitkowski (1919-1939) w mundurku harcerskim (Archiwum rodzinne Macieja Załuskiego [skan w posiadaniu archiwum]) |
 |
Stefan Sitkowski w willi stryja dr Bronisława Szlubowskiego, Lublin lata 30 (Archiwum rodzinne Macieja Załuskiego [skan w posiadaniu archiwum]) |
 |
Stefan Sitkowski z kolegą, Radzyń Podlaski, lata 30 (Archiwum rodzinne Macieja Załuskiego [skan w posiadaniu archiwum]) |
 |
Odpis aktu ślubu Stanisława Sitkowskiego i Jadwigi Chomiczewskiej 1919 r., odpis z 1948 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 866, s. 4) |
 |
Odpis aktu zgonu Stanisława Sitkowskiego 1938 r., odpis z 1948 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 866, s. 5) |
 |
Odpis aktu chrztu Stefana Sitkowskiego z 1919 r., odpis z 1947 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 683, k. 3) |
 |
Pismo Polskiego Czerwonego Krzyża z 19 X 1939 r. zaświadczające o śmierci i miejscu pochowania Stefana Sitkowskiego (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 683, k. 2) |
  |
Podanie Jadwigi Sitkowskiej do Sądu Grodzkiego w Radzyniu Podlaskim w sprawie stwierdzenia zgonu syna, Stefana Sitkowskiego, 1947 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaski, sygn. 683, k. 1) |
Część trzecia: Radzyń Podlaski. Harcerze
Organizatorem harcerstwa na terenie powiatu radzyńskiego był Michał Stefan Lisowski (ur. 1906) harcmistrz, zasłużony społecznik i niestrudzony wychowawca młodzieży, nauczyciel w szkole w Czemiernikach, a następnie w Radzyniu Podlaskim, po wybuchu wojny w 1939 r. w porozumieniu z władzami harcerskimi w Lublinie organizator konspiracyjnego ruchu harcerskiego. Lisowscy oraz należący do konspiracji harcerze zostali aresztowani. Przesłuchiwani i przetrzymywani byli w areszcie Gestapo w Radzyniu. Rozstrzelani 5 VII 1940 r., w lesie koło wsi Sitno k/ Radzynia Podlaskiego. Rozstrzelano Ludwika Cyranka, Piotra Janczara, Feliksa Kopiasa, Józefa Kamińskiego, Zdzisława Maja, Zygmunta Pietrzaka, Jana Popławskiego, Jana Pucka, Stanisława Rosińskiego, Piotra Skubisza, Mariana Struve, Stanisława Strzeleckiego, Romana Makosza, Aleksandra Bozokiego. Pochodzili z Radzynia Podlaskiego, Łukowa, Lubartowa, Stoczka i Kąkolewnicy.
 |
Fragment wspomnień Tadeusza Mycka oraz zdjęcie harcerzy z grupy M. S. Lisowskiego. Na zdjęciu, m.in. rozstrzelany w 1940 r. drużynowy Józef Kamiński (w środku) oraz autor wspomnień Tadeusz Mycek (Spuścizna Tadeusza Mycka [ur. 1923- zm. 2019]) |
 |
Podanie Krystyny Lisowskiej o stwierdzenie zgonu Michał Stefana Lisowskiego, 1947 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 688, s. 1) |
  |
Protokół posiedzenia Sądu Grodzkiego w Radzyniu Podlaskim w sprawie o stwierdzenie zgonu M. S. Lisowskiego, 21 V 1947 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 688, s. 9-11) |
Część czwarta: Szkoła w Niewęgłoszu
Julia Biernacka z domu Kałucka, ur. w 1915 r. w Woli Rzędzińskiej pow. Tarnów, nauczycielka w Szkole w Niewęgłoszu. Mąż Julii Biernackej, Władysław, ur. w 1910 r. w Branicy pow. Radzyń Podlaski w czasie wojny należał do Armii Krajowej. Aresztowany 3 XII 1943 r. i przetrzymywany w areszcie Gestapo w Radzyniu Podlaskim został rozstrzelany 24 XII 1943 r.
 |
Uczniowie klasy III. Szkoła w Niewęgłoszu. Nauczycielka: Julia Biernacka (stoi z prawej), dzieci (rząd I od lewej): Zofia Walczyna, Krystyna Kowalik, Zenobia Żółtak, Janina Walczyna, Henryka Kozarska, Wiktoria Struk, Jan Piekarski, (rząd II od lewej): Józef Kopeć, Antoni Kwasek, Stanisław Biernacki, Władysław Bosko, Józef Machowski, (rząd III od lewej): Tadeusz Kuła (stoi), Marian Brygoła, Piotr Kowalik, Stanisław Rusinek, Kazimierz Mańko, (/) Fijałek, rok szkolny 1952/1953 (Archiwum rodzinne Barbary i Piotra Kowalików [skan w posiadaniu archiwum]) |
 |
Podanie Julii Biernackiej do Sądu Grodzkiego w Radzyniu Podlaskim o stwierdzenie śmierci Władysława Biernackiego, 1 I 1948 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 904, s. 1) |
 |
Odpis aktu urodzenia Władysława Biernackiego z 1910 r., odpis z 1948 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 904, s. 5) |
 |
Zaświadczenie Związku Uczestników Walki Zbrojnej Oddział w Siedlcach dotyczące śmierci Władysława Biernackiego, 1947 r. (Sąd Grodzki w Radzyniu Podlaskim, sygn. 904, s. 7) |
 |
Plan sytuacyjny obwodu szkolnego Lichty z zaznaczonymi szkołami, 1946 r. (Inspektorat Szkolny w Radzyniu Podlaskim, sygn. 30) |
 |
Sprawozdanie powizytacyjne Publicznej Szkoły Powszechnej w Lichtach, klasa w Niewęgłoszu, 12 maja 1946 r. (Inspektorat Szkolny w Radzyniu Podlaskim, sygn. 30) |
|
Protokół z posiedzenia Rady Pedagogicznej Publicznej Szkoły Powszechnej w Lichtach, sekretarz Julia Biernacka, 16 IX 1949 r. (Inspektorat Szkolny w Radzyniu Podlaskim, sygn. 30) |
Część piąta: Radzyń Podlaski. Procesje
 |
Ołtarzyk młodzieżowy w dniu Bożego Ciała. Młodzież z ks. Czarneckim, Radzyń Podlaski 1958 r. ( Archiwum rodzinne Barbary i Piotra Kowalików [skany w posiadaniu archiwum]) |
 |
Procesja w dniu Bożego Ciała, widok na ul. Ostrowiecką, Radzyń Podlaski 1959 r. ( Archiwum rodzinne Barbary i Piotra Kowalików [skany w posiadaniu archiwum]) |
 |
Procesja w dniu Bożego Ciała, ołtarz przy domu parafialnym przy ul. Ostrowieckiej, Radzyń Podlaski 1966 r. ( Archiwum rodzinne Barbary i Piotra Kowalików [skany w posiadaniu archiwum]) |
|
Procesja w dniu Bożego Ciała. Radzyń Podlaski, lata 60 ( Archiwum rodzinne Barbary i Piotra Kowalików [skany w posiadaniu archiwum]) |
|
Pisma proboszcza Parafii pw. Św. Trójcy w Radzyniu Podlaskim ks. Tadeusza Wądołowskiego do władz w sprawie procesji organizowanych w mieście w 1920, 1953 i 1954 r. (Urząd Wojewódzki w Białej Podlaskiej, sygn. 596, s. 1, 7, 23) |
Część szósta: Bedlno. Stacja kolejowa
„Poczynając od zjazdu z szosy lewą stronę Bedlna zamykały obiekty stacyjne. Zaczynały się rozległym placem przeładunkowym z widocznym na jego końcu magazynem za którym płaski dotychczas teren lekko unosił się tworząc podjazd z podłożem utwierdzonym kamieniami. Doprowadzony do niego boczny tor umożliwiał wyładunek z wagonów wprost na podjeżdżające ciężarówki. Na końcu wzniesienia był mały budynek drugiego magazynu po czym ukazywał się dworzec kolejowy przed którym droga asfaltowa kończyła się.
Jadąc szosą od strony Radzynia druga część Bedlna zaczynała się za przydrożną kapliczką usytuowaną przed torami (…)
Dla Niej najważniejszym obiektem Bedlna był dworzec kolejowy i jego najbliższe okolice.
Budynek wyróżniał się z otoczenia piaskowo żółtą elewacją przyjemnie kontrastującą z zielenią urządzonego nieopodal małego parku mającego być w zamyśle miejscem uprzyjemniającym podróżnym oczekiwanie na przyjazd pociągu.”
E. Pietruszka, Wspomnienia pt. „Okruchy pamięci”, maszynopis w posiadaniu archiwum.
 |
Dzieci na tle stacji kolejowej w Bedlnie k /Radzynia Podlaskiego, lata 60 ( Archiwum rodzinne Elżbiety Pietruszki [skany w posiadaniu archiwum]) |
 |
Seweryn Kłos z córką Marianna w parku przy stacji, Bedlno k /Radzynia Podlaskiego, lata 50-60 ( Archiwum rodzinne Elżbiety Pietruszki [skany w posiadaniu archiwum]) |
 |
Protokół w sprawie ustalenia dojazdu do stacji kolejowej Bedlno, 24 IX 1948 r. (Starostwo Powiatowe w Radzyniu Podlaskim, sygn. 389, s. 7) |