W strukturze administracyjnej średniowiecznej Polski ziemia lubelska przez długi czas nie stanowiła samodzielnej jednostki, dopiero w 1474 r. król Kazimierz Jagiellończyk utworzył województwo lubelskie. Zostało ono wyodrębnione z województwa sandomierskiego, którego terytorium było położone po obu stronach Wisły. Ziemia lubelska leżąca po prawej stronie zaczęła zaznaczać swą odrębność już w końcu XII w., gdy zostały powołane do życia samodzielne jednostki administracji państwowej (kasztelania) i kościelnej (archidiakonat). W XIV w. powstał urząd lubelskiego starosty generalnego, który jeszcze mocniej podkreślał jej odrębność. Znaczenie ziemi lubelskiej wyraźnie wzrosło w monarchii jagiellońskiej, gdy znalazła się w centrum obszarów polsko-litewskich, a przez jej terytorium przechodził szlak łączący Kraków i Wilno. Szybki rozwój tego regionu był zauważony już przez współczesnych. Świadek tych wydarzeń kronikarz Jan Długosz pisał, że utworzenie województwa lubelskiego stało się „z przyczyny wzrostu i znacznego powiększenia się tej prowincji”.
Nie jest znany żaden dokument królewski, na mocy którego utworzono województwo lubelskie. Nie wiadomo, czy taki akt w ogóle istniał. Informację o tym fakcie przekazał Jan Długosz, ale jest on znany także pośrednio dzięki tytulaturze urzędników, wśród której od jesieni 1474 r. pojawia się wojewoda lubelski, widoczny znak istnienia województwa. Pierwszym wojewodą lubelskim został Dobiesław Kmita z Wiśnicza, z możnowładczego rodu małopolskiego Szreniawitów. W Archiwum Państwowym w Lublinie w jednej z ksiąg ziemskich lubelskich znajduje się zapiska z 6 lipca 1475 r. o odbytym w Lublinie sądzie królewskim. Wśród sędziów wymieniony jest wielmożny Kmita z Wiśnicza, wojewoda ziemi lubelskiej.
