W okresie okupacji niemieckiej polityczne i wojskowe ugrupowania komunistyczne tworzone zarówno przez grupy działaczy pozostających na terenie kraju, jak i przysyłanych ze Związku Radzieckiego opracowywały plany zakładające przejęcie po wyzwoleniu pełni władzy łącznie z wyeliminowaniem z życia politycznego partii i stronnictw uznających zwierzchnictwo Rządu Polskiego na emigracji. W styczniu 1944 r. zrealizowano pierwszy z postulatów, tworząc Krajową Radę Narodową, czyli odpowiednik parlamentu. Sprzyjającym warunkiem do kolejnej fazy, czyli utworzenia rządu, były postępy Armii Czerwonej na froncie wschodnim systematycznie zbliżającej się do ziem polskich. W czerwcu 1944 r. decyzją Józefa Stalina tworzenie rządu spoczęło na Centralnym Biurze Komunistów Polskich, zaś sama władza wykonawcza miała składać się z działaczy pozostających w kraju, których delegacja znajdowała się w Moskwie w lipcu 1944 r.
W chwili, gdy oddziały radzieckiego I Frontu Ukraińskiego forsowały Bug (18-20 lipca 1944 r.), 21 lipca 1944 r. w Moskwie zapadła decyzja o utworzeniu rządu tymczasowego pod nazwą „Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego” (PKWN). „Manifest do Narodu Polskiego” (opracowany przez komisję pod kierownictwem Jerzego Borejszy), komunikat o utworzeniu PKWN i objęciu przez niego władzy na wyzwolonych obszarach polskich nadano 22 lipca 1944 r. o godz. 10.45 czasu polskiego w „Radiu Moskwa”. Tekst „Manifestu” (wydrukowano 2 tys. egz. początkowo w Moskwie, od 26 lipca 1944 r. w Chełmie) w języku polskim i rosyjskim opatrzono datą 22 lipca, zaś miejscem wydania obrano właśnie zajęty przez Armię Czerwoną Chełm. Siedzibą PKWN od 27 lipca 1944 r. stał się Lublin, gdzie nastąpiła pierwsza konfrontacja komunistów z władzą uznającą zwierzchność rządu emigracyjnego – Delegaturą Rządu Rzeczypospolitej na Kraj. Mając poparcie wojskowe i polityczne Armii Czerwonej i ZSRR PKWN doprowadził do usunięcia Delegatury, stając się w okresie 22 lipca-31 grudnia 1944 r. (do czasu przekształcenia w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej) pierwszym komunistycznym rządem Polski powojennej.
W Archiwum Państwowym w Lublinie nie ma zachowanego ozdobnego oryginału Manifestu, przechowywany jest natomiast jego przedruk w skromniejszej postaci…
