Początek zagłady lubelskich Żydów (Aktion Reinhardt) – 16 marca 1942 r.

Realizowana przez władze III Rzeszy polityka wobec ludności terenów okupowanych zakładała całkowitą eksterminację narodu żydowskiego. Rozpoczęty już przed wybuchem II wojny światowej proces wykluczania Żydów ze społeczeństwa poprzez ograniczanie ich praw i przywilejów, usuwanie na margines życia społecznego, zmuszanie do emigracji, nakładanie kontrybucji, wreszcie wysiedlanie, zamykanie w gettach i zsyłanie do obozów koncentracyjnych przybrało postać akcji „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”, czyli zorganizowanego ludobójstwa po konferencji w Wannsee w dniu 20 stycznia 1942 r. Zebrani tam przedstawiciele Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej (NSDAP), rządu i policji bezpieczeństwa pod kierownictwem szefa policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa (Der Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD) SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha omówili cele akcji oraz środki potrzebne do jej przeprowadzenia.

Wynikiem konferencji było przeprowadzenie w okresie od 27 marca 1942 r. do listopada 1943 r. operacji znanej jako „Einsatz Reinhard” („Akcja Reinhard”), której nazwę nadano jako formę odwetu za śmiertelne zranienie Heydricha w Pradze 27 maja 1942 r. przez czechosłowackie podziemie. Sztab akcji mieścił się w Lublinie, jej wykonawcami byli szef policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa dystryktu lubelskiego SS-Brigadeführer Odilo Globocnik, szef Hauptabteilung Reinhard Hermann Höfle oraz komendanci obozów koncentracyjnych i zagłady na terenie dystryktu (Majdanka, Bełżca, Sobiboru, Treblinki). Wynikiem akcji było wymordowanie ok. 2 milionów Żydów z gett utworzonych na terenie dystryktu lubelskiego i Białostocczyzny.

W Archiwum Państwowym w Lublinie jest przechowywane obwieszczenie gubernatora dystryktu lubelskiego dr. Ernsta Zörnera z 24 marca 1941 r. o  utworzeniu getta w Lublinie, eufemistycznie nazwanego „zamkniętą żydowską dzielnicą mieszkaniową”. Objęło obszar od Bramy Grodzkiej wokół Zamku, następnie wzdłuż ulicy Lubartowskiej do Unickiej i Franciszkańskiej. W wyniku Akcji Reinhardt w kwietniu 1942 r. zostało ono zlikwidowane i w większej części zburzone. Do września 1942 r. ludność żydowską przetrzymywano w getcie na Majdanie Tatarskim. W obu lubelskich gettach więziono ok. 30 tysięcy Żydów.

< Wróć do listy

--> Skip to content