W 2006 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, oddając hołd wszystkim ofiarom nazistowskich zbrodni, ustanowił 14 czerwca Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych. W 2015 r. na wniosek senator Lidii Staroń nazwa ta została zmieniona na Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
Przechowywane w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim akta Sądu Grodzkiego w Radzyniu Podlaskim, a także akta innych sądów grodzkich pośród zachowanej dokumentacji zawierają akta spraw o uznanie osoby za zmarłą, w tym w niemieckich obozach koncentracyjnych Auschwitz, Mauthausen, Dachau czy Sachsenhausen.
Analizując akta spraw sądowych możemy zauważyć, iż nie są one obszerne. Zawierają niewielką ilość dokumentów i nie we wszystkich znajdują się szczegółowe informacje, lecz możemy odnaleźć i takie, które mają szczególną wartość, w tym dowody osobiste, prywatną korespondencję, czy listę rzeczy pozostałych po zmarłym w obozie.
Dokumenty, których powstanie związane było z określonym wymogiem prawnym – stwierdzeniem faktu śmierci człowieka, są cennym materiałem uzupełniającym źródła z okresu niemieckiej okupacji, w tym dotyczącym eksterminacji ludności polskiej, ale także źródłem dotyczącym historii lokalnej i rodzinnej, dostarczają bowiem danych na temat konkretnych osób i ich rodzin.
Joanna Brzyska
Pełny tekst znajdą Państwo na portalu Lubelskie Archiwum Cyfrowe: http://lac.lublin.pl/narodowy-dzien-pamieci-ofiar-niemieckich-nazistowskich-obozow-koncentracyjnych-i-obozow-zaglady-14-czerwca/
